Οι πρώτες μέρες του Σεπτεμβρίου, για τους περισσότερους γονείς ταυτίζονται με την αρχή του σχολείου και την αγωνία πώς θα προσαρμοστούν σ’ αυτό τα παιδιά, ιδιαίτερα αυτά που φοιτούν στο νηπιαγωγείο. Είτε το παιδί σας θα φοιτήσει για πρώτη φορά στο σχολείο, είτε επιστρέφει μετά τις καλοκαιρινές διακοπές, θα χρειαστεί λίγο χρόνο και στήριξη, ώστε να προσαρμοστεί σ’ αυτή τη φυσιολογική μετάβαση.
Είναι σημαντικό να αναγνωρίσετε ότι πρόκειται για μια κατάσταση που προκαλεί άγχος στα περισσότερα παιδιά, αλλά και στους ίδιους τους γονείς. Ο δικός σας ρόλος είναι να δείξετε κατανόηση στο παιδί σας σε αυτή την κάπως δύσκολη αλλαγή στη ζωή του και να συμβάλετε όσο μπορείτε, ώστε να υπάρξει μια ομαλή μετάβαση. Μπορεί το άγχος ή η ανησυχία για το σχολείο να εκφραστεί στα μικρά παιδιά με ξεσπάσματα θυμού, στα οποία θα χρειαστεί να αντιδράσετε ψύχραιμα και σταθερά. Να θυμάστε ότι με αυτά επιζητούν συνήθως την προσοχή σας, γι’ αυτό φροντίστε να την δώσετε μόνο όταν συμπεριφέρονται με επιτρεπτό τρόπο. Περάστε το μήνυμα στο παιδί ότι είστε εκεί για αυτό και ότι πιστεύετε πόσο καλά μπορεί να τα καταφέρει.
Ο καλύτερος τρόπος για να βοηθήσετε το παιδί σας κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου είναι να του δώσετε αρκετό χρόνο. Αποφύγετε να το πιέσετε να τα κάνει όλα «σωστά» από την πρώτη μέρα. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο είναι, ακόμη και για τους ενήλικες, να συνηθίσει κανείς την καθημερινή εργασιακή/σχολική ρουτίνα, μετά από περίοδο καλοκαιρινών διακοπών. Περιορίστε σταδιακά την ελευθερία που είχαν τα παιδιά το καλοκαίρι, π.χ. στο ωράριο για τον ύπνο και το φαγητό, στη διάρκεια του παιχνιδιού και του ελεύθερου χρόνου, στην ποσότητα των ελεύθερων δραστηριοτήτων και της τηλεόρασης. Προσπαθήστε να είστε όσο γίνεται μαζί με το παιδί μετά το σχολείο και να κάνετε κάτι ευχάριστο παρέα. Αποφύγετε να βάλετε πολλές υποχρεώσεις τις δύο πρώτες εβδομάδες του σχολείου, π.χ. ιατρικά ραντεβού.
Προετοιμάστε το παιδί σας για το πώς θα είναι τα πράγματα στο σχολείο και τι θα αναμένεται από αυτό, και οργανώστε καλά το καθημερινό πρόγραμμα/ρουτίνα του. Δώστε συγκεκριμένες λύσεις για ανησυχίες που μπορεί να έχει το παιδί, ανεξάρτητα από το αν τις εκφράζει, π.χ. «όταν θέλεις να πας στην τουαλέτα ή να καθαρίσεις τη μύτη σου, μπορείς να το πεις στη δασκάλα σου» ή «το μεσημέρι στις (συγκεκριμένη ώρα) θα έρχεται να σε παίρνει από το σχολείο ο/η (όνομα/ιδιότητα)». Τα πρώτα πρωινά υπολογίστε να έχετε διαθέσιμα τουλάχιστον 15 λεπτά περισσότερα απ’ ό,τι συνήθως, μέχρι να συνηθίσει το παιδί την πρωινή ρουτίνα. Για παράδειγμα, να έχει περισσότερο χρόνο αν δε θέλει να φορέσει τα ρούχα που έχετε διαλέξει, να φάει πρωινό χωρίς άγχος, να πάρει το χρόνο του να ηρεμήσει και να σας αγκαλιάσει πριν φτάσει στο σχολείο.
Ιδιαίτερα χρήσιμο είναι να συνεργαστείτε με τον/την εκπαιδευτικό της τάξης του παιδιού σας, ώστε να υπάρχει μια συνέχεια μεταξύ σχολείου και σπιτιού και να μπορείτε να στηρίξετε ο ένας τον άλλο στο έργο του. Είστε το καταλληλότερο πρόσωπο να βοηθήσει τους εκπαιδευτικούς να γνωρίσουν το παιδί, μοιράζοντας μαζί τους οποιεσδήποτε ιδιαιτερότητες ή και δυσκολίες έχετε παρατηρήσει στο παιδί σας. Επίσης, ήδη από τις πρώτες εβδομάδες είναι σημαντικό να ρωτήσετε τον/την εκπαιδευτικό τι προτεραιότητες και στόχους έχει για τη φετινή σχολική χρονιά, ώστε να μπορείτε να ενισχύετε τις αντίστοιχες δεξιότητες στο σπίτι και στον ελεύθερο χρόνο. Οι εκπαιδευτικοί, ακόμη, θα σας βοηθήσουν στον αποχωρισμό του παιδιού από εσάς κατά την άφιξη στο σχολείο, π.χ. πόσο χρόνο πρέπει να μείνετε στο σχολείο ή στην τάξη και πώς να αποχαιρετήσετε το παιδί. Τέλος, μην ξεχνάτε ότι και οι άλλοι γονείς περνούν λίγο πολύ παρόμοια περίοδο μετάβασης όπως εσάς-στηρίξτε και συμπαρασταθείτε ο ένας στον άλλο!
Καλή και δημιουργική σχολική χρονιά!
Διαλεχτή Χατζούδη, MA
Εγγεγραμμένη Σχολική Ψυχολόγος (#298)
* Οι παραπάνω κατευθυντήριες γραμμές είναι ενδεικτικές. Στην περίπτωση που χρειάζεστε περισσότερη καθοδήγηση για την προσαρμογή του παιδιού σας στο σχολείο, και ιδιαίτερα αν δε δείχνει να προσαρμόζεται μετά από 3-4 εβδομάδες, απευθυνθείτε σε ένα Σχολικό Ψυχολόγο.
Ενδεικτικές πηγές
Πληροφορίες από τον οργανισμό “Understood”.